Jack Nicholson heeft ooit eens gezegd dat hij slechts één
keer een scene heel goed kan spelen, die dan natuurlijk het liefst goed
is vast gelegd is op film. Nog een keer spelen lukt wel, maar de energie
van de beste keer kan niet meer worden herhaald. John Malkovich, een acteur
die ook nog regelmatig toneel speelt, vond dit een belediging voor alle
toneel acteurs die tientallen malen dezelfde scene op toneel moeten spelen
met dezelfde energie. Nu ben ik een groot liefhebber van Jack Nicholson,
maar ik vind helaas wel dat hij beperkt aantal films heeft gespeeld, waar
hij volledig tot zijn recht komt. "Chinatown" is mijn favoriet. Het is
combinatie van allerlei dingen. Het uitstekende spel van Jack Nicholson,
Faye Dunaway en een ijzersterke rol van een gemene John Huston. Het scenario,
de belichting, het decor uit jaren 30 en ontroerende muziek van Jerry Goldsmith.
Jack Nicholson speelt Jake Gittes, een jonge privé detective met
mooie maat kostuums en een cynisch gevoel voor humor. Het lijkt alsof hij
een bord voor zijn kop heeft en een beetje dommig is. Op een gegeven moment
hoor je "The way you look tonight" van componist Jerome Kern. Dat super-romantische
nummer was in die tijd een hit! Natuurlijk want Jerome Kern schreef in
die tijd zijn liedjes. En Jack Nicholson floot het liedje zacht in het
geheimzinnige kantoor van Noah Cross (John Huston). Wat een combinatie.
Of hoe hij Faye Dunaway (toen nog jong en op haar allermooist) in de ogen
keek en opmerkte dat er kleine spikkeltjes in haar iris (oog) zaten. Faye
Dunaway keek hem onschuldig en ontroerd aan waarna de onvermijdelijke vrij
scene volgde. De gruwelijke anti-climax op het einde van de film maar toch
weer geniaal gefilmd. Roman Polanski, die een paar jaar daarvoor zelf zijn
jonge vrouw, Sharon Tate had verloren, vermoord door één
van de Charles Manson secte killers, heeft persoonlijk het einde van het
scenario herschreven, voor een schokkend einde. Hij scheen geinspireerd
te zijn door de moord op zijn vrouw. Een zekere Robert Towne was verantwoordelijk
voor het scenario, wat ook een oscar kreeg. De enige. Veel vrienden van
mij hebben op mijn uitdrukkelijk verzoek ook naar Chinatown gekeken. Ze
vonden het maar een saaie film en gingen fanna het detective achtige verhaal
volgen. Jake Gittes heeft een bepaald cynisch gevoel voor humor en een
soort onderkoeld spel. Dit karakter weet hij de hele film vol te houden,
maar er gedurende de film wordt hij steeds meer "mens". Die opbouw van
de rol vind ik fascinerend. Maar het allermooist is de muziek, het openingsthema
van de film. Het melancholische muziekje met de bijna sprekende trompet,
geschreven door Jerry Goldsmith. Het komt de hele film terug, in allerlei
variaties.
|